de gemeene man gebruijct de blinde, ende waerseggers voor doctoors, wiens raet Zij doen en volgen, 't sij met offeren op 't geberghte, aen rivieren, Clippen en rutsen ofte in afgoden huijsen, den duijvel om raet te vragen, die laetste wort nu soo niet meer gebruijckt, alsoo des Co: int Jaer 1662: deselve altemael heeft laten afbreeken, ende vernielen

De maten ellen, en gewichten, soo veel 't land ende de coopluij aangaet, sijn door 't geheele land eguael, maer onder de gemeene man, en slechte schaohers wort met deselve veel valsheijt gepleeght, den uijtgever gemeenlijck te licht ende te cleijn, den ontfanger te swaer, en te groot bevonden, ende hoewel dat daer bij veel gouverneurs goede opsicht op wort genomen
kunnen 't selve egter niet afbrengen, door dien ijder sijn eijgen maet ende gewicht gebruijct, eenige munte Is bij haer onbekent, dan kassies, die allen op de grensen van China gangbaer sijn, 't silver geven sij bij 't gewichten uijt, sijn groote en cleijne stucken, gelijck het schuijt silver in Iapan

Het vee ende 't gevogelte datter Is, sijn dese, paerden, koebeesten, stieren, die daer weijnig gesneden worden, sijnder met meenighte, d' lantman gebruicken d' koebeesten en stieren, om 't land te ploegen, den reijsende ende Coopman de paerden om haer goet te voeren, tijgers sijnder mede veel, waar van de vellen nae China en Iapan gevoert worden, beere, harten, wilde en tamme verckens, honden vossen, katten ende meer ander gedierte, veel slangen ende feneijnig gedierte, swanen, gansen, entvogels, hoenders, oijevaers Rijgers, kraenvogels, Arenden, valcken, achtkers, craeijen, koekoeckenduijven snippen fesanten, leeuwercken, vincken, lijsters, kievitten en kuijcken dieven, met meer ander gevogelte, dog alles in overvloet

Soo veel haer spraeck schrijven, en reekenen belangt, haer spraeck is alle andere spraken different, Is seer moeijlijck te leeren, doordien sij een dingh op verschillende maniere noemen, spreeken seer prompt ende langsaem voorname lijck, onder d' grooten ende geleerde, schrijven op drie derlij maniere, teerste ofte principaelste Is gelijck dat van de Chineese, ende Iapanders, op dese wijse worden alle hare boecken gedruct, ende geschreven, 't land ende de overheijt rakende geschreven tweede, Is seer, vast, gelijck 't loopent int vaderlant wort veel bij d' grooten ende d' gouverneurs gebruijct, om vonisse in, ende opostille op requeste te stellen, mitsgaders brieven, aan malcanderen te schrijven, alsoo de gemeene man niet wel lesen can, het derde ofte en slechtste wort vande vrouwen ende gemeene man geschreven Is seer licht voor haer te leeren, doch connen daardoor alle dingen ende noijt gehoorde seer licht ende beter als met 't voorgaende schrijven, dit geschiet alles met penselen, seer vaerdigh en rat, sij hebben veel geschreven
 

back menu next page
transcription with pictures same page word to word translation