waer op groote oncosten vallen, daerom niet dan bij de groote cooplui gedreven wort die van des Co: stad op packin reijsen ende weder comen moeten op 't spoedighste drie maenden onderwegen Zijn, de handeling onder malcanderen geschiet meest met stucke linde, elcq nae sijn waerdij, de groote heeren ende coopluij handelen wel met silver, maer de boeren en slechte luijden, met Rijs en andere granen Dit lant voordat den tarter hem meester daer van maeckte, was vol weelde en dartelig heijt, deden niet dan eeten, drincken en alle darteligheit aen te richten, maer wort nu van den Japander en tarter soo besnoeijt, dat bij quade Iaren genoch te doen hebben den wagen recht te houden, door de sware tribuijten die sij moeten opbrengen, voornamentlijck aanden tarter, die gemeenlijck drie mael 's Iaers comt, om 't selve te halen sij en weten niet meer dan van 12: landen ofte Coninckrijcken, waervan nae haer seggen, China den Keijser Is, ende d'andere in vorige tijden aan hem tribuijt mosten opbrengen, dat nu Ider sijn eijgen Meester Is, doordien den tarter China besit ende de andere niet onder haer can brengen, den tarter noemen sij tieckese ende oranckaij, ons lant noemen sij nampancoeck, dat Is gelijck portugael bijde Japanders genoemt wort, van ons ofte hollant en weten sij niet, die naem van nampancoeck hebben sij vande Iapanders, dese name is meest onder haer bekent van wegen den toebacq, alsoo over 50 a 60 Iaeren, daer van niet en wisten, het drincken ende planten Is haer vande Japanders geleert, ende het laet daer van eerst, soo de Iapanders haer seijde, uijt nampancoeck gecomen was daerom nog veel bij haer nampancoijgenoemt wort, die daer nu soo sterck gedroncken wort, dat kinderen van 4 a 5 Iaren 't gebruijcken, ende nu ter tijt soo wel onder de de mans als vrouwen, weijnigh gevonden worden, die niet en drincken, doen den tabacq daer eerst gebrocht wiert, gaven voor ijder pijp een maes silver ofte de waerdij daer van, nampancoeck Is bij haer voor een van de beste landen vermaert, haer oude schriften vermelden datter 84000: landen zijn, dog wort bij haer maer voor een fabel geacht, seggen datter de eijlanden clippen en rutsen daer onder gereekent moeten sijn, dat de son in een etmael niet en can bescheijnen, soo veel landen, wanneer wij haer eenige landen noemden, staken, de spot met ons, ende seijden dat het namen van steden en dorpen waren doordien haer caarten niet verder als siam strecken Dit lant can sijn selven voeden, dat tot menschen nootdruft van nooden Is, heeft overvloet van rijs en andere granen, cattoene en hennipe lijwaten, daer sijn mede veel Zijwormen, dog en weten de Zij niet wel te bereijden, om daervan eenige goede stoffen te maken, alsmede silver, ijser, loot, tijgers vellen, wortel nise, en meer andere goederen, sij konnen haer selven met d'medecijn die daer vallen mede behelpen, maer wort onder de gemene man weijnigh gebruijckt, alsoo d' doctoors bij de grooten in dienst sijn, ende d' gemeene man tegen d'oncosten niet wel mogen, Is van nature een seer gesont lant om
|