waer op groote oncosten vallen, daerom niet dan bij de groote cooplui gedreven wort
where on big expenses fall, therefore not then by the great merchants driven is

die van des Co: stad op packin reijsen ende weder comen moeten op 't spoedighste
who from the king's city on packin travel and the return have to on th' soonest

drie maenden onderwegen Zijn, de handeling onder malcanderen geschiet meest
three months on-their-way are [= the journey lasts at least three months], the trade amongst each other happens most

met stucke linde, elcq nae sijn waerdij, de groote heeren ende coopluij handelen
with pieces [of] lime <cotton>, each according his value, the great lords and-the merchants trade

wel met silver, maer de boeren en slechte luijden, met Rijs en andere granen
[wel] with silver, but the farmers and common people, with rice and other grain
 
 

Dit lant voordat den tarter hem meester daer van maeckte, was vol weelde en darteligheijt,
This country before-the tarter him master of-it made [= conquered it], was full of overabundance <bliss> and friskiness,

deden niet dan eeten, drincken en alle darteligheit aen te richten, maer
did nothing but eating, drinking and all friskiness about to bring, but

wort nu van den Japander en tarter soo besnoeijt, dat bij quade Iaren genoch te doen
is now by the Japander and tarter to-such-extent cut-down, that at ill-starred years enough to do

hebben den wagen recht te houden, door de sware tribuijten die sij moeten opbrengen,
have the carriage straight to keep, because-of the heavy tributes that they have-to bring-in,

voornamentlijck aanden tarter, die gemeenlijck drie mael 's Iaers comt, om 't selve te halen
mainly to-the tarter, who generally thrice a year comes, in-order th' same to get

sij en weten niet meer dan van 12: landen ofte Coninckrijcken, waervan nae
they and know not more than of 12 countries or kingdoms, of-which according

haer seggen, China den Keijser Is, ende d'andere in vorige tijden aan hem tribuijt
their saying, China the emperor is, and-the th'other in previous times to him tribute

mosten opbrengen, dat nu Ider sijn eijgen Meester Is, doordien den tarter China besit
had-to bring-in, that now each his own master is, since the tarter China possesses

ende de andere niet onder haer can brengen, den tarter noemen sij tieckese
and-the the others not under her can bring, the tarter call they tieckese

ende oranckaij, ons lant noemen sij nampancoeck, dat Is gelijck portugael bijde
and-the oranckaij, our country call they nampancuck, that is like portugal by-the

Japanders genoemt wort, van ons ofte hollant en weten sij niet, die naem van
Japanders called is, from us or hollant and know they not, the name of

nampancoeck hebben sij vande Iapanders, dese name is meest onder haer bekent
nampancuck have they from-the Iapanders, this name is most under her known

van wegen den toebacq, alsoo over 50 a 60 Iaeren, daer van niet en wisten, het
because of the tobacco, thus about 50 to 60 years, there from not and knew, the

drincken ende planten Is haer vande Japanders geleert, ende het laet [should be lant] daer
drinking and planting is her by-the Japanders taught, and-the the country there

van eerst, soo de Iapanders haer seijde, uijt nampancoeck gecomen was
from first, thus the Iapanders her said, from nampancuck coming was

daerom nog veel bij haer nampancoij genoemt wort, die daer nu soo sterck gedroncken
that's-why still a-lot by her nampancoij called is, which there now so strong drinking [we're talking about tobacco, so it's meant either smoking or indeed chewing]

wort, dat kinderen van 4 a 5 Iaren 't gebruijcken, ende nu ter tijt soo wel onder de
is, that children of 4 to 5 years it use, and-the now at time as well under the

de mans als vrouwen, weijnigh gevonden worden, die niet en drincken, doen
the men as women, few found are, who not and drink, when

den tabacq daer eerst gebrocht wiert, gaven voor ijder pijp een maes silver
the tobacco which first brought was, gave for each pipe a maes silver [= about 5 grams]

ofte de waerdij daer van, nampancoeck Is bij haer voor een van de beste
or the value there of, nampancuck is by her for one of the best

landen vermaert, haer oude schriften vermelden datter 84000: landen zijn, dog
countries renowned, her old scriptures mention that-there 84000 countries are, however

wort bij haer maer voor een fabel geacht, seggen datter de eijlanden clippen
is by her only for a fable assumed, say that-there the island cliffs

en rutsen daer onder gereekent moeten sijn, dat de son in een
and rocks there under counted have to-be, that the son in a

etmael niet en can bescheijnen, soo veel landen, wanneer wij haer eenige landen
twenty-four-hours'-period not and can shine-on, so many countries, when we her some countries

noemden, staken, de spot met ons, ende seijden dat het namen van steden en
mentioned, made the fun with us, and-the said that it names of cities and

dorpen waren doordien haer caarten niet verder als siam strecken
villages were since her maps not further as Siam extend
 
 

Dit lant can sijn selven voeden, dat tot menschen nootdruft van nooden Is, heeft overvloet
This land can it self feed, that to people food of need is, has abundance

van rijs en andere granen, cattoene en hennipe lijwaten, daer sijn mede veel
of rice and other grain, cotton and hemp clothes, there are also many

Zijwormen, dog en weten de Zij niet wel te bereijden, om daervan eenige
silk-worms, though and know the silk now well to prepare, in-order-to there-from some

goede stoffen te maken, alsmede silver, ijser, loot, tijgers vellen, wortel
good fabric to make, as-well-as silver, iron, lead, tiger hides, root

nise, en meer andere goederen, sij konnen haer selven met d'medecijn
nise, and more other goods, they can her selves with th' medicine

die daer vallen mede behelpen, maer wort onder de gemene man weijnigh
which there fall well manage, but us amongst the common man little

gebruijckt, alsoo d' doctoors bij de grooten in dienst sijn, ende d' gemeene man
used, so th' doctors at the great in service are, and-the th' common man

tegen d'oncosten niet wel mogen, Is van nature een seer gesont lant
against th' costs not well can-stand, is by nature a very healthy country [meant are the people]

om
for
 

back menu next page
transcription with pictures same page transcription plain text