Wat haer godsdienst, tempels, papen ende secten belanght, de gemene man doen
What her religion, temples, papists and-the sects concerns, the common man does

voor haer afgoden wel eenige superstitie, maer achten haer overheijt meerder
for her idols [wel] some superstition, but consider her government more

dan d'afgoden, de grooten of edele weten daar gans niet van, om haer afgoden
than th'idols, the great or noble know there completely not of, in-order-to her idols

eenige eer te bewijsen achten haer selven meer dan de selve te wesen, soo wanneer
some honor to proof consider her selves more than the same to be, thus when

jmand 't sij groot ofte cleijn comt te overlijden, wort bijde papen eenige gebeden en
someone ['t] be great or small comes to die, is by-the papists some prayers and

offerhanden voor den overleden gedaen, alwaer dan haer vrunden ende bekenden mede
offerings for the deceased done, where then her friends <family> and-the acquaintances with

comen, 't gebeurt somtijts bij aflijffigheit van een heer ofte geleerde paep, dat
come, 't happens sometimes with [aflijffigheit = be dead and gone] of a lord or learned papist, that

hare vrunden ende bekenden, wel 30 a 40 mijl comen rijsen, om d'offerhande bij te
her friends <family> and-the acquaintances, about 30 to 40 mijl come traveling, in-order-to th'offerings with to

Zijn, tot eer en gedachtenisse van den overleden, alle feestdagen comen sommige
be, to honor and memory of the deceased, all holidays come some

gemeene burgers ende boeren voorde afgoden haer reverentie doen, ende
common citizen and-the farmers before-the idols her reverence do, and-the

steeken een ruijckent houtje in een potje met vuijr dat voor de beelden staat
stick a smelling [piece of] wood in a [little] pot with fire that before the statues stands

tot teeken van brantofferen, en na dat haer reverentie weder gedaen hebben
till sign of burnt-offering, and after that her reverence again done have

gaen sonder ijets meer te doen wech, houden dat voor haren afgodt dienst,
go without something more to do away, keep that for her idol's service,

seggen die wel doet, hier namaels wel geschieden sal, ende quat doet, daer
say that well does, here after well befalls will, and-the harm does, there

voor straffe sal ontfangen, van predicken ofte leeringh, Is haer onbekent, ofte
for punishment receive, of preaching or learning, is her unknown, or

malcanderen eenige onderrichtinge in haer gelooff te doen, disputeeren daer
each-other some instruction in her religion to do, dispute there

noijt over, doordien sij al een geloof hebben, door 't heele land, ende afgoden al
never about, because-of-the-fact-that they all one religion have, through th' whole country, and-the idols all

eene eer bewijsen, des daeghs twee mael offert en bidt een paap voor de beelden,
one honor render, [des] daily two times offers and prays a papist before the statues,

alle feestdagen met 't geheele cloosters volcq met cloppen op de beckens, trommels
all holidays with th' whole <entire> monasteries people with knocking on the cymbals, drums

ende ander Instrumenten, de Cloosters ende tempels die seer veel sijn, leggen
and-the other instruments, the monasteries and-the temples which very many are, lay

als int beste gebreghtte, ijder onder Zijn stadts Jurisdictie bescheijden, daar sijn
all in-the best mountains, each under his cities jurisdiction orders, there are

cloosters daer wel 5 a 600 papen in sijn, en de steden daer wel 3 a 4000 onder
monasteries with [wel] 5 to 600 papists in are, and the cities there [wel] 3 to 4000 under

bescheijden sijn, woonen al 10: 20: a 30 bij malcanderen in een huijs, somtijts
orders are, live all 10: 20: to 30 with each-other in a house, sometimes

min en meerder, In ijder huijs heeft de outste 't commando, Indien eenige comen te
less and more, in each house has the oldest th' command, if some come to

misdoen, mogen deselve met 20 a 30 slagen op de billen straffen, maar soo de
do-wrong <do injustice>, may the-same with 20 to 30 blows on the buttocks punish, but if the

misdaat groot Is, leveren hem aanden gouverneur vande stad daer sij onder staen
crime <moral offence> big is, hand him to-the governor of-the city where they under are

over, papen sijnder geen gebrecq, was de leer maer goet, alsoo ijder die wil
over, papists are-there no lack, was the doctrine only good, thus each who wants

een paap can worden, en weder uijt scheiden, als 't hem belieft, de papen sijn
a papist can become, and again [uijt scheiden =] stop, if it him pleases, the papists are

bij haer weijnigh geacht, ende worden niet meer als lants slaven gereekent
with her little esteemed, and-the are not more as country's slaves counted

door de groote tribuijt die Zij opbrengen, en't wercq dat sij voor 't lant doen moeten
because-of the big tribute which they bring-in, and-th' work <labor> that they for the country to-do have

d'opperpapen sijn wel in achtinge, dat meest om haer geleertheijt comt, worden
th'chief-papists are [wel] in esteem, that most for her scholarship comes, are

onder d' geleerde van 't land gereekent, dese worden Conincx papen genoemt, voeren
amongst th' scholars of th' country counted, these are kings papists called, use

een lants zegel, en doen Iustitie, als de gemene gouverneurs wanneer sij de cloosters
a countries seal, and do justice, as the common governors when they the monasteries

gaen visiteren, rijden te paert, ende worden groote eere bewesen, alle papen
go visit, ride on horseback, and-the are big honors rendered, all papists

mogen niet eten dat leven ontfangen heeft, ofte van comen can, sijn 't hair
are-allowed not [to] eat that life received has, or of come can, are th' hair

en baert cael geschooren, mogen bij geen vrouwen converseeren, die gene die
and beard bold shaven, are-allowed by no women converseeren [=to have contact with], [die gene die =] those who

dese geboden overtreet, worden met 70 a 80 slagen op de billen gestraft, en
these orders violates, is with 70 to 80 blows on the buttocks punished, and

uijt 't clooster gebannen, soo drae haer haer 't hair wort afgeschooren, wordense op haer
out-of th' monastery banned, as soon-as her her th' hair is shaven, are on her

eenen arm gemerct, Soo datmen altijt can sien dattet een paep Is geweest,
one arm marked, thus that-one always can see that-it a papists has been,

de gemeene papen moeten haer Costen met arbeijden, coophandel en bedelen
the common papists have her cost with labor, merchandise and begging

bescharen houden altijt Jongens, doen alle neerstigheijt om d' selve wel te leeren
obtain keep always boys, do all efforts in-order-to th' same well to teach

lesen en schrijven, als deselve geschooren Zijn, houdense voor haer dienaers
reading and writing, as the-same shaven are, keep-them for her servants
 

back menu next page
transcription with pictures same page transcription plain text