de gemeene man gebruijct de blinde, ende waerseggers voor doctoors, wiens raet
Zij doen en volgen, 't sij met offeren op 't geberghte, aen rivieren, Clippen en rutsen
ofte in afgoden huijsen, den duijvel om raet te vragen, die laetste wort nu
soo niet meer gebruijckt, alsoo des Co: int Jaer 1662: deselve altemael
heeft laten afbreeken, ende vernielen
De maten ellen, en gewichten, soo veel 't land ende de coopluij aangaet, sijn door 't
geheele land eguael, maer onder de gemeene man, en slechte schaohers
wort met deselve veel valsheijt gepleeght, den uijtgever gemeenlijck te
licht ende te cleijn, den ontfanger te swaer, en te groot bevonden, ende
hoewel dat daer bij veel gouverneurs goede opsicht op wort genomen
kunnen 't selve egter niet afbrengen, door dien ijder sijn eijgen maet ende
gewicht gebruijct, eenige munte Is bij haer onbekent, dan kassies, die allen
op de grensen van China gangbaer sijn, 't silver geven sij bij 't gewichten
uijt, sijn groote en cleijne stucken, gelijck het schuijt silver in Iapan
Het vee ende 't gevogelte datter Is, sijn dese,
paerden, koebeesten, stieren,
die daer weijnig
gesneden worden, sijnder met meenighte, d' lantman gebruicken d' koebeesten
en stieren, om 't land te ploegen, den reijsende ende Coopman de paerden
om haer goet te voeren, tijgers sijnder mede
veel, waar van de vellen
nae China en Iapan gevoert
worden, beere, harten, wilde en tamme
verckens, honden vossen, katten ende meer ander gedierte, veel slangen
ende feneijnig gedierte, swanen, gansen, entvogels, hoenders, oijevaers
Rijgers, kraenvogels, Arenden, valcken, achtkers, craeijen, koekoecken
duijven snippen fesanten, leeuwercken, vincken, lijsters, kievitten
en
kuijcken dieven, met meer ander gevogelte, dog alles in overvloet
Soo veel haer spraeck schrijven, en reekenen belangt, haer spraeck is alle andere
spraken different, Is seer moeijlijck te leeren, doordien sij een dingh
op verschillende maniere noemen, spreeken seer prompt ende langsaem voorname
lijck, onder d' grooten ende geleerde, schrijven op drie derlij maniere, teerste
ofte principaelste Is gelijck dat van de Chineese, ende Iapanders, op dese
wijse worden alle hare boecken gedruct, ende geschreven, 't land ende de overheijt
rakende geschreven tweede, Is seer, vast, gelijck 't loopent int vaderlant
wort veel bij d' grooten ende d' gouverneurs gebruijct, om vonisse in, ende
opostille op requeste te stellen, mitsgaders brieven, aan malcanderen te
schrijven, alsoo de gemeene man niet wel lesen can, het derde ofte en
slechtste wort vande vrouwen ende gemeene man geschreven Is seer licht
voor haer te leeren, doch connen daardoor alle dingen ende noijt gehoorde
seer licht ende beter als met 't voorgaende schrijven, dit geschiet
alles met penselen, seer vaerdigh en rat, sij hebben veel geschreven
|